Υγεία και κλιματική αλλαγή

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια πολύ σοβαρή απειλή καθώς οι επιπτώσεις που την ακολουθούν επηρεάζουν πολλές και διαφορετικές πτυχές της ζωής μας. Μας αφορούν όλους και μας επηρεάζουν όλους. Φάνηκε σε ποικίλες έρευνες όπως και στην έκθεση του Lancet Countdown ,ότι η πιθανότητα μετάδοσης του Δάγκειου πυρετού αυξήθηκε κατά 12% τα τελευταία χρόνια, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες διεύρυναν το χωροταξικό πεδίο επιρροής της ελονοσίας στην Αφρική κατά 14%.

Πρέπει να αναφέρουμε ότι την τελευταία 50ετία ,η ακραία ξηρασία έχει αυξηθεί κατά 1/3 , αλλά και ότι η ατμοσφαιρική μόλυνση προκάλεσε 3.3 εκατομμύρια θανάτους για το έτος 2020 από τους οποίους οι 1.2 εκατομμύρια σχετίζονται άμεσα με τις εκπομπές των ορυκτών καυσίμων.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την συχνότητα εμφάνισης μεταδιδόμενων ασθενειών είτε άμεσα, επηρεάζοντας τον κύκλο ζωής των παθογόνων μικροοργανισμών οι οποίοι ευθύνονται για την ασθένεια , είτε έμμεσα καθώς επηρεάζει τον κύκλο ζωής των ενδιάμεσων ξενιστών. Η αύξηση για παράδειγμα της υγρασίας που οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας, σχετίζεται με την εμφάνιση τύφου και χολέρας.

Οι επιστήμονες μας τονίζουν συνεχώς ότι οι αυξανόμενες θερμοκρασίες αποτελούν σημαντική αιτία μόλυνσης , γεγονός που μπορεί να επιβεβαιωθεί άμεσα αν κοιτάξουμε τα ζώα που μεταφέρουν ιούς και προκαλούν λοιμώξεις .Σε αυτές τις ασθένειες ανήκουν η ελονοσία, ο δάγγειος πυρετός, η εγκεφαλίτιδα, η σχιστοστομίαση και ο κίτρινος πυρετός. Για παράδειγμα τα κουνούπια μεταναστεύουν λόγω της ανάγκης τους για επιβίωση σε νέες περιοχές από εκεί που συνήθως ζουν και μαστίζουν τον ανθρώπινο πληθυσμό . Η μετανάστευση αυτή οδηγεί στην εξάπλωση υπαρχουσών ασθενειών σε νέο πληθυσμό που δεν έχει ξαναπροσβληθεί.

Οι ΗΠΑ είχαν ευαισθητοποιηθεί από νωρίς και είχαν ενημερώσει από το 2009 για τις προβλεπόμενες επιπτώσεις στην υγεία όλων αυτών των περιβαλλοντικών αλλαγών. Μεταξύ άλλων είχαν τονίσει ότι θα υπάρχει αύξηση των ασθενών με άσθμα και των ασθενών με αναπνευστικές αλλεργίες. Η εισπνοή του καπνού του τσιγάρου σχετίζεται με πάρα πολλές ασθένειες. Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι παράγονται περίπου 4000 διαφορετικές βλαπτικές ουσίες. Σε αυτές ανήκουν το μονοξείδιο του άνθρακα και η νικοτίνη. Επιπροσθέτως το κάπνισμα σχετίζεται με τον αγγειακό κίνδυνο διότι τα παραγόμενα υπεροξειδικά ανιόντα επάγουν τη παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου και έτσι στοιχειοθετείται η βλάβη στο ενδοθήλιο των αγγείων. Το κλινικό αποτέλεσμα είναι η θρόμβωση, η αθηροσκλήρυνση το εγκεφαλικό επεισόδιο και τέλος ο θάνατος. Σε πολλαπλές έρευνες φαίνεται ότι το παθητικό κάπνισμα έχει άμεση συσχέτιση με αυξημένο αγγειακό κίνδυνο. Ακόμη έχει αναφερθεί ότι η εισπνοή του καπνού του τσιγάρου κατά τη παιδική ηλικία έχει συσχετιστεί με την υπέρταση και την συστολική πίεση στην ενήλικη ζωή. Η ατμοσφαιρική ρύπανση έτσι επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα και σχετίζεται με άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα και τον καρκίνο του πνεύμονα Όμως θα δημιουργηθούν και νέες ασθένειες λόγω του μολυσμένου ατμοσφαιρικού αέρα σε συνδυασμό με τη δημιουργία νεοπλασμάτων , καρδιοαναπνευστικών προβλημάτων και εμφραγμάτων. Όσον αφορά το καρδιαγγειακό σύστημα πρέπει να αναφέρουμε ότι επιβαρύνεται από την απότομη αύξηση των ρύπων οξειδίου του αζώτου και οξειδίων του θείου. Η ομαλή λειτουργία των αγγείων φαίνεται να διαταράσσεται από τα αιωρούμενα σωματίδια μέσω του οξειδωτικού στρες. Τα αιωρούμενα σωματίδια UFP εμποδίζουν την φαγοκυττάρωση και τραυματίζουν το επιθήλιο των κυττάρων. Τα UFP εισάγονται μέσω της αναπνοής στον οργανισμό μας και μέσω των κυψελίδων και της κυκλοφορίας του αίματος καταλήγουν στο ενδοθήλιο των αγγείων. Να μη λησμονηθεί όμως και η εμφάνιση περισσότερων και ποικιλόμορφων τροφιµογενών ασθενειών. Έχει γίνει λόγος και στη ψυχική ανισορροπία που δημιουργεί η περιβαλλοντική αποδιοργάνωση με προεκτάσεις τις διαταραχές άγχους, γενικές νευρολογικές διαταραχές και την αδυναμία κοινωνικής δικτύωσης. Η ξαφνική και απρόβλεπτη αλλαγή του περιβάλλοντος προκαλεί μετατραυματικό στρες PTSD, ενώ οι άνθρωποι που έχουν υποστεί αυτού του είδους το τραύμα εμφανίζουν μπερδεμένη συμπεριφορά με συναισθήματα φόβου, θλίψης, τρόμου και επιθετική συμπεριφορά.

Οι επιπτώσεις στην υγεία προέρχονται από τις αυξανόμενες καταιγίδες, πληµµύρες, τα πολλαπλά κύματα ξηρασίας και τις φωτιές που όπως είναι αναμενόμενο ασκούν σημαντική επιρροή στα αποθέματα νερού, στη παραγωγή υγιεινών τροφίμων, κοκ. Η αύξηση της θερμοκρασίας οδηγεί στην αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα µε τη διατροφή και την ποιότητα του νερού και του αέρα. Μάλιστα η μεγαλύτερη συχνότητα των καυσώνων αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της θνησιμότητας από θερμοπληξίες και θερμικό στρες (το φαινόμενο της «αστικής θερμικής νησίδας»).

Η ύπαρξη διαφόρων τύπων καρκίνου δέρματος όπως το πλακώδες καρκίνωμα, το βασικό καρκίνωμα και το δερματικό καρκίνωμα έχουν τα τελευταία χρόνια δραματικά αυξηθεί. Πολλές έρευνες αποδεικνύουν ότι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου είναι μεγαλύτερη στους ανθρώπους με ανοιχτά μάτια και ανοιχτό χρώμα δέρματος καθώς όπως και σε όσους μένουν κοντά στον Ισημερινό διότι και στις δύο περιπτώσεις τα άτομα δέχονται κάθετα τις ακτίνες του ήλιου.

Εν κατακλείδι για να περιοριστούν οι επιπτώσεις όλων των αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στο περιβάλλον εύλογο είναι ότι κρίνεται αναγκαία η λήψη άμεσων και κατάλληλων μέτρων, με δρομοδείκτη πάντα και παντού τη περιβαλλοντική ηθική.

Πηγές

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής
• Υφαντόπουλος Ι., Παπανδρέου Α., Παναγιωτάκος Δ., Πατωκος Α., Λάτσου Δ. (2011, Ιούνιος) Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγή - Κλιματική Αλλαγή και Υγεία. Τράπεζα της Ελλάδος
• Newburger, E. (2020, March 25). Coronavirus could weaken climate change action and hit clean energy investment, researchers warn. CNBC.
• How does climate change affect disease?. Stanford Doerr School of Sustainability. (2024, March 28)
• Harvey, C., & News, E. (2024, February 20). What could warming mean for pathogens like coronavirus?. Scientific American.
• Cho, R. (2014, September 4). How climate change is exacerbating the spread of disease. State of the Planet.
• Li, D., Zhang, H., Chang, F., Duan, L., & Zhang, Y. (2023). Environmental Arsenic (AS) and its potential relationship with endemic disease in southwestern China. Journal of Environmental Sciences, 139, 46–59. https://doi.org/10.1016/j.jes.2023.05.005
• Montgomery, D. R., Rabinowitz, P., Sipos, Y., & Wheat, E. E. (2024). Soil Health: A common focus for one health and planetary health interventions. One Health, 18, 100673. https://doi.org/10.1016/j.onehlt.2023.100673
• Windhagauer, M., Doblin, M. A., Signal, B., Kuzhiumparambil, U., Fabris, M., & Abbriano, R. M. (2024). Metabolic response to a heterologous poly-3-hydroxybutyrate (PHB) pathway in Phaeodactylum tricornutum. Applied Microbiology and Biotechnology, 108(1). https://doi.org/10.1007/s00253-023-12823-7
• Brady Bates, O., & Freeman, N. (2024). Comment on: Climate change is a health issue. the general practitioner and planetary health by Stoffers & Muris 2023. European Journal of General Practice, 30(1). https://doi.org/10.1080/13814788.2023.2298332
• Ren, N., Huang, H., Liu, B., Wu, C., Xiang, J., Zhou, Q., Kang, S., Zhang, X., & Jiang, Y. (2024). Interactive effects of atmospheric oxidising pollutants and heat waves on the risk of residential mortality. Global Health Action, 17(1). https://doi.org/10.1080/16549716.2024.2313340
• Kayyal-Tarabeia, I., Michael, Y., Lensky, I. M., Levy, I., Blank, M., & Agay-Shay, K. (2024). Residential Greenness and Lower Breast and prostate cancer incidence: Evidence from a retrospective cohort study of 977,644 participants from Israel. Science of The Total Environment, 918, 170631. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170631
• Liu, J., Ye, Z., Christensen, J. H., Dong, S., Geels, C., Brandt, J., Nenes, A., Yuan, Y., & Im, U. (2024). Impact of anthropogenic emission control in reducing future PM2.5 concentrations and the related oxidative potential across different regions of China. Science of The Total Environment, 918, 170638. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170638
• Redouane, E. M., Núñez, A., Achouak, W., Barakat, M., Alex, A., Martins, J. C., Tazart, Z., Mugani, R., Zerrifi, S. E., Haida, M., García, A. M., Campos, A., Lahrouni, M., Oufdou, K., Vasconcelos, V., & Oudra, B. (2024). Microcystin influence on soil-plant microbiota: Unraveling microbiota modulations and assembly processes in the rhizosphere of vicia faba. Science of The Total Environment, 918, 170634. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170634
• Jia, R., Yin, M., Feng, X., Chen, C., Qu, C., Liu, L., Li, P., & Li, Z.-H. (2024). Ocean acidification alters shellfish-algae nutritional value and delivery. Science of The Total Environment, 918, 170841. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170841
• Lee, J., Min, J., Lee, W., Sun, K., Cha, W. C., Park, C., Kang, C., Yang, J., Kwon, D., Kwag, Y., Oh, J., Ryoo, J.-H., & Ha, E. (2024). Timely accessibility to healthcare resources and heatwave-related mortality in 7 major cities of South Korea: A two-stage approach with principal component analysis. The Lancet Regional Health - Western Pacific, 45, 101022. https://doi.org/10.1016/j.lanwpc.2024.101022
• Zhou, Y., Gu, S., Yang, H., Li, Y., Zhao, Y., Li, Y., & Yang, Q. (2024). Spatiotemporal variation in heatwaves and elderly population exposure across China. Science of The Total Environment, 917, 170245. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170245
• Li, Y., Key, T. A., Vo, P. H. N., Porman, S., Thapalia, A., McDonough, J. T., Fiorenza, S., Barnes, C. M., Mueller, J. F., & Thai, P. K. (2024). Distribution and release of PFAS from AFFF-impacted asphalt: How does it compare to concrete? Journal of Hazardous Materials, 466, 133627. https://doi.org/10.1016/j.jhazmat.2024.133627
• Xie, Y., Zhou, Z., Sun, Q., Zhao, M., Pu, J., Li, Q., Sun, Y., Dai, H., & Li, T. (2024). Social-economic transitions and vulnerability to extreme temperature events from 1960 to 2020 in Chinese cities. iScience, 27(3), 109066. https://doi.org/10.1016/j.isci.2024.109066
• Nyadanu, S. D., Dunne, J., Tessema, G. A., Mullins, B., Kumi-Boateng, B., Bell, M. L., Duko, B., & Pereira, G. (2024). Maternal exposure to ambient air temperature and adverse birth outcomes: An Umbrella Review of systematic reviews and meta-analyses. Science of The Total Environment, 917, 170236. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170236
• Bai, J., Long, C., Quan, X., Liao, C., Zhai, D., Bao, Y., Men, X., Zhang, D., & Cheng, X. (2024). Reverse diversity–biomass patterns in grasslands are constrained by climates and stoichiometry along an elevational gradient. Science of The Total Environment, 917, 170416. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170416